कापसाच्या भावात घसरण

सप्ताहात गेल्या सप्ताहाच्या तुलनेने गहू वगळता सर्व शेतमालाचे भाव घसरले. गेले अनेक दिवस सोयाबीनचे भाव वाढत होते. ही घट तात्पुरती असेल. हळदीतील घट नवीन पिकाच्या आवकेच्या अपेक्षेने झालेली आहे. सध्याच्या स्पॉट किमतींच्या तुलनेने पुढील काही महिन्यांत मका, साखर, गहू व हळद वगळता इतर सर्व वस्तूंचे भाव वाढतील.

गेल्या सप्ताहातील एनसीडीइएक्स व एमसीएक्समधील किमतीतील चढउतार खालीलप्रमाणे होते.
मका

खरीप मक्याच्या (फेब्रुवारी २०१९) किमती २० डिसेंबर नंतर रु. १,७०० च्या आसपास स्थिर होत्या. या सप्ताहात त्या रु. १,६९७ वर स्थिर आहेत. स्पॉट किमती (सांगली) ०.७ टक्क्यांनी वाढून रु. २,०२० वर आल्या आहेत. हमीभाव रु. १,७०० आहे. (गेल्या वर्षी तो रु. १,४२५ होता). बाजारातील किमती आता हमीभावापेक्षा अधिक आहेत. मागणी चांगली आहे. रब्बीचे उत्पादन चांगले होईल, अशी अपेक्षा आहे. त्यामुळे पुढे किमती उतरतील; पण त्या हमीभावाच्या आसपास राहतील.

साखर
साखरेच्या (मार्च २०१९) किमती डिसेंबरमध्ये प्रथम घसरत होत्या; त्यानंतर त्या वाढून महिन्याअखेर रु. ३०२७ वर आल्या आहेत. सध्या रु. ३,०१९ वर आल्या आहेत. स्पॉट (कोल्हापूर) किमती रु. २,९९० वर आलेल्या आहेत. भारतातील उत्पादन या वर्षी व पुढील वर्षीसुद्धा वाढण्याचा अंदाज आहे. साखरेत फारसे व्यवहार होत नाहीत.

सोयाबीन
सोयाबीन फ्युचर्स (फेब्रुवारी २०१९) किमती डिसेंबर महिन्यात रु. ३,३७२ व रु. ३,४४४ या दरम्यान होत्या. गेल्या सप्ताहात त्या ४.५ टक्क्यांनी वाढून रु. ३,८६५ वर आल्या होत्या. या सप्ताहात त्या १ टक्क्याने घसरून रु. ३,८२६ वर आल्या आहेत. स्पॉट (इंदूर) किमती मात्र २.२ टक्क्यांनी वाढून रु. ३,९१७ वर आल्या आहेत. नवीन हमीभाव रु. ३,३९९ आहे. (गेल्या वर्षी तो रु. ३,०५० होता). निर्यात मागणी वाढत आहे. त्यामुळे पुढील महिन्यात किमती वाढण्याची शक्यता आहे. २९ जानेवारी रोजी फेब्रुवारी, मार्च, एप्रिल, मे व जून डिलिवरीसाठी अनुक्रमे रु. ३,८२६, ३,८७१, ३,९०६, ३,९४६ व ३,९८६ भाव होते.

हळद
हळदीच्या फ्युचर्स (एप्रिल २०१९) किमती डिसेंबर महिन्यात रु. ६,५५६ व रु. ६,९१४ या दरम्यान चढ-उतार अनुभवत होत्या. या सप्ताहात त्या गेल्या सप्ताहाच्या तुलनेने २.४ टक्क्यांनी घसरून रु. ६,३९८ वर आल्या आहेत. स्पॉट (निझामाबाद) किमती रु. ६,७०० वर आल्या आहेत. जुलै २०१९ च्या फ्युचर्स किमती सध्याच्या स्पॉट किमतींच्या तुलनेने १.६ टक्क्यांनी कमी आहेत (रु. ६,५९६). स्थानिक व निर्यात मागणी वाढू लागली आहे; पण आता आवकसुद्धा वाढत आहे. या वर्षी उत्पादन वाढलेले असेल. त्याचा परिणाम किमती कमी होण्यावर होत आहे.

गहू
गव्हाच्या (फेब्रुवारी २०१९) किमती २४ डिसेंबर नंतर रु. २,१६४ च्या आसपास होत्या. या सप्ताहात त्या ०.७ टक्क्यांनी वाढून रु. २,०२० वर आल्या आहेत. एप्रिल २०१९ च्या फ्युचर्स किमती सध्याच्या स्पॉट किमतींपेक्षा ०.३ टक्क्यांनी कमी आहेत (रु. २,०८७). रब्बी पिकाच्या अपेक्षेने पुढील काही दिवस मर्यादित घसरण अपेक्षित आहे. नवीन हमीभाव रु. १,८४० आहे. (गेल्या वर्षी तो रु. १,७३५ होता). एप्रिल-मे मध्ये बाजारभाव हमीभावापेक्षा अधिक असतील.

गवार बी
गवार बीच्या फ्युचर्स (फेब्रुवारी २०१९) किमती डिसेंबर महिन्यात घसरत होत्या (रु. ४,४९९ ते रु. ४,२२६). या सप्ताहात त्या ०.९ टक्क्यांनी घसरून रु. ४,३३६ वर आल्या आहेत. स्पॉट (जोधपूर) किमती रु. ४,३५० वर आल्या आहेत. सध्याच्या स्पॉट (जोधपूर) किमतींपेक्षा एप्रिल २०१९ मधील फ्युचर्स किमती १.६ टक्क्यांनी अधिक आहेत (रु. ४,४२०). खनिज तेलाच्या आंतरराष्ट्रीय किमतींवर पुढील घट किंवा वाढ अवलंबून आहे.

हरभरा
हरभ-याच्या फ्युचर्स (मार्च २०१९) किमती डिसेंबर महिन्यात घसरत होत्या. (रु. ४,७०४ ते रु. ४,४६५). या सप्ताहात त्या १.५ टक्क्यांनी घसरून रु. ४,२२९ वर आल्या आहेत. स्पॉट (बिकानेर) किमती रु. ४,१३१ वर आल्या आहेत. सध्याच्या स्पॉट (बिकानेर) किमतींपेक्षा मे २०१९ मधील फ्युचर्स किमती ४.४ टक्क्यांनी अधिक आहेत (रु. ४,३१२). शासनाने आता गेल्या हंगामातील खरेदी केलेली कडधान्ये बाजारात कमी किमतींत विक्री करण्याचा निर्णय केला आहे. त्याची अंमलबजावणी सुरू झाली आहे. नवीन हमीभाव रु. ४,६२० आहे. (गेल्या वर्षी तो रु. ४,४०० होता). मागणी वाढती आहे. रब्बीची आवक सुरू झाल्यावर बाजार भाव हमीभावाच्या आसपास राहण्याची शक्यता आहे.

कापूस
एमसीएक्समधील कापसाच्या फ्युचर्स (फेब्रुवारी २०१९) किमती डिसेंबर महिन्यात घसरत होत्या. (रु. २२,७१० ते रु. २१,११०). ही घसरण या महिन्यातसुद्धा कायम आहे. या सप्ताहात त्या ०.५ टक्क्यांनी घसरून रु. २०,९६० वर आल्या आहेत. स्पॉट (राजकोट) किमती रु. २०,६५० वर आल्या आहेत. एप्रिल २०१९ च्या फ्युचर्स किमती रु. २१,४९० वर आल्या आहेत. गेल्या वर्षीपेक्षा या वर्षी कापसाखाली लागवड कमी आहे. गुजरातमधील कमी पावसाचा उत्पादनावर परिणाम होईल, असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. निर्यात मागणी अजूनही अनिश्चित आहे. यामुळे सध्याची घसरण होत आहे. मात्र, निर्यात मागणी वाढली, तर ही घसरण थांबू शकेल. (सर्व किमती प्रतिक्विंटल; कापसाची किमत प्रती १७० किलोची गाठी).

arun.cqr@gmail.com